Friday, January 18, 2013

Wijn in Duitsland – deel 1

Ter afsluiting van de tijd die ik in Duitsland doorgebracht heb, wil ik graag nog een stuk schrijven over 1 van Duitsland’s exportproducten: Duitse wijnen. Dit omdat in het gebied rondom Stuttgart waar ik veel tijd doorgebracht heb, redelijk wat wijn verbwouwd wordt. Aan het einde van deze serie zal ik specifiek ingaan op de wijbouw in Badem Wurtemberg, de provinicie waar Stuttgart onderdeel van uitmaakt. Eerst zal ik in enkele posts in detail ingaan op de algemene wijnindustrie in Duitsland met dank aan Wikipedia.
De wijnbouw in Duitsland is naar grootte de vierde van wijnproducerende landen in Europa. Ondanks haar noordelijke ligging. Zowel in kwantiteit als kwaliteit heeft dit land een gedegen wijneconomie. Van de jaarproductie wordt gemiddeld 20% geëxporteerd.
De wijnstokken in Duitsland zijn door de Romeinen naar het Moezelgebied en Rijndal gebracht. Na de val van het Romeinse Rijk hielden voornamelijk Kloosters zich bezig met de wijnbouw. Wijngaardnamen als Klostergarten, Jesuïtenhof, Kirchenstift enz., herinneren ons daar nog steeds aan. In de middeleeuwen groeide het areaal met druivenstokken tot meer dan 300.000 ha. Dat is drie keer zoveel vergeleken met er tegenwoordig staat. Het middeleeuws klimaatoptimum heeft daar zeker aan bijgedragen. In deze tijd was Duitsland het tweede belangrijkste wijnland, na Frankrijk. Men produceerde niet uitsluitend witte wijnen. In verwijzingen van Shakespeare blijkt dat Duitse wijn hoofdzakelijk rood was, van de pinot noir.
Omdat er ten aanzien van de plaatselijke consumptie een enorme overvloed aan wijn was, is men deze gaan exporteren naar landen als Nederland, Engeland en Scandinavië. Later ook naar andere Europese landen. Voor het vervoer kon, vanwege de ligging van de wijngaarden aan de rivieren, hiervan eenvoudig gebruikgemaakt worden. De Elzas hoorde toen bij Duitsland, en vele Engelse en Hollandse handelaren vonden de wijnen van die kant van de Rijn, de beste.
Vanaf de 16e eeuw ging het bergafwaarts met de Duitse wijnbouw. De kleine ijstijd, de Duitse Boerenoorlog en de 30-jarige oorlog waren hier debet aan.
Op 30 oktober 1787 liet de Aartsbisschop en heerser van Trier, Clemens Wenzeslaus von Sachsen, een verordening uitvaardigen waarin alle inferieure druivenrassen moesten worden gerooid. Uitsluitend kwaliteitsrassen, zoals de Riesling, mochten nog aangeplant worden.
De bierproductie werd na 1900 enorm populair en bracht meer geld op, en menig wijnbouwer schakelde over op dat product. De herstelschulden, die Duitsland moest betalen na de Eerste Wereldoorlog, veroorzaakten een nieuw dieptepunt in de agrarische industrie van Duitsland. Het waren de spotgoedkope mengwijnen met merknamen als Liebfraumilch, die net de kop boven water konden houden. Vanaf midden jaren ’70 vorige eeuw, zijn steeds meer individuele wijnmakers (Duits: Winzer) zich gaan bezighouden met het uitwissen van het goedkope imago die de Duitse wijnen in het buitenland had gekregen. Door vereniging in gilden kunnen zij zich beter verweren tegen de massa wijnen.
Duitsland is één van de meest noordelijk gelegen wijnbouwlanden, tot 51° NB. De wijngaarden bevinden zich in het zuidelijk deel van het land, vaak aangelegd op steile berghellingen langs de rivieren. In de Moezelstreek soms met een hellingsgraad van 70°.
De totale oppervlakte wijngaarden is 104.023 hectare (in 2002), ongeveer 2% van de Europese wijngaarden, en produceert zo'n 10% van wat in Frankrijk wordt gemaakt. De jaarproductie is ruim 10 miljoen liter wijn. Daarmee ligt het gemiddelde rendement zeer hoog. Ongeveer 100 hectoliter per hectare. Twee derde van de wijn is wit, één derde rood. Soms ook rosé. De productie bestaat uit 1,9% tafelwijn, 54% QbA en 44,1% QbA mit Prädikat.
Duitse wijnbouwers proberen een harmonie te vinden tussen zuur en zoet in hun wijnen. Door de tamelijk noordelijke ligging, rijpen de druiven traag en wordt er dikwijls laat geoogst.
In juni 1971 is de (nieuwe)wijnwetgeving in Duitsland ingevoerd. Hiermee is tevens een classificatie-systeem opgezet. De 13 Wijnbouwgebieden zijn hierin vastgelegd. Dit zijn de zogenaamde “Qualitätswein bestimmte Anbaugebiete”. Elk gebied is verdeeld in districten die hier ”Bereiche” heten. Een Bereich vertegenwoordigd groepen wijngaarden die men “Grosslagen” noemt. De meest nauwkeurige herkomst benaming is dan de “Einzellage”. Een Einzellage is een wijngaard. Meestal is deze verdeeld tussen meerdere individuele wijnboeren. Meerdere wijnboeren dragen zo dezelfde wijngaardnaam op hun etiket. De consument moet wel begrijpen dat kwaliteit- en smaakverschillen in één enkele Einzellage hierdoor altijd zullen bestaan.
Er wordt verder veel geregeld in deze wetgeving. Bijvoorbeeld: Opbrengsten per hectare, druivenrassen per regio, Oechsle gewichten, oogst datums, chaptalisatie en alcohol percentages.

No comments:

Post a Comment